Angst is een gevoel dat optreedt bij dreigend gevaar. Het komt echter ook voor dat je angstig bent zonder realistische aanleiding. Er is sprake van een angststoornis als je door deze ongegronde angst niet zo goed meer functioneert in het dagelijks leven. Ook hevige gevoelens van onzekerheid of angst om iets niet goed te doen kunnen je dusdanig belemmeren in het dagelijks leven dat de klachten die hierdoor kunnen ontstaan kunnen passen bij een angststoornis.
Symptomen bij een angststoornis
Angst- en paniekaanvallen gaan vaak gepaard met lichamelijke verschijnselen. Deze symptomen komen plotseling op. Veelvoorkomende symptomen waar je last van kan hebben, zijn:
- Hartkloppingen, zweten, trillen
- Duizeligheid, ademnood, pijn op je borst
- Misselijkheid of buikklachten
- Prikkelbaar zijn
- Veel zorgen maken
- Gespannen zijn
- Slecht kunnen slapen
- Concentratieproblemen en rusteloosheid
Veel voorkomende angststoornissen
Fobie
Een specifieke en vaak hevige vorm van angst is een fobie. Hierbij is sprake van angst voor bepaalde dingen zoals bijvoorbeeld dieren of situaties, zoals afgesloten ruimtes. De angst kan samen gaan met heftige lichamelijke reacties en paniekgevoelens. Je weet wel dat het gevaar niet reëel is maar de angst wint het van het gezonde verstand. Een fobie gaat vrijwel altijd samen met vermijdingsgedrag: als je fobisch bent ga je de situaties uit de weg waarin je de angst hebt meegemaakt of waarin je vreest de angst te voelen. Daardoor word je belemmerd in het dagelijks functioneren. Met een fobie heb je meestal ook last van anticipatieangst: alleen al bij de gedachte dat je in een beangstigende situatie zult komen, heb je last van de angstklachten, angst voor de angst zeg maar.
Obsessieve compulsieve stoornis
Bij een obsessieve-compulsieve stoornis staan dwanggedachten (gedachten die ons niet willen verlaten) en dwanggedrag (het gevoel bepaalde handelingen steeds te moeten herhalen) centraal. Bij obsessies (dwanggedachten) heb je nare negatieve gedachten. Die roepen veel angst op en nemen je zodanig in beslag dat je er als het ware door verlamd raakt en eigenlijk niet meer goed kan functioneren. Bij compulsies (dwanghandelingen) gaat het om bepaalde handelingen, die steeds opnieuw uitgevoerd moeten worden. Eén van de meest voorkomende dwanghandelingen is het alsmaar moeten poetsen (smetvrees) en wassen (wasdrang). Daar kun je dagelijks uren aan besteden en zo krijgen andere zaken, zoals je relatie, werk of gezin, steeds minder aandacht. Dwangstoornissen gaan vaak gepaard met veel angst. Je loopt het risico in een groot isolement te raken omdat je je zich schaamt tegenover anderen.
Paniekstoornis
Paniek is een hevige aanval van angst, die gepaard gaat met zweten, benauwdheid, duizeligheid, hartkloppingen en gevoel van onwerkelijkheid. Als paniekaanvallen regelmatig terugkeren, spreekt men van een paniekstoornis.
Sociale angststoornis
Als angst betrekking heeft op sociale contacten spreekt men wel van sociale fobie. Ook faalangst, de angst om in ogen van anderen te kort te schieten, kan men zien als een vorm van sociale angst. Iedereen is wel eens verlegen of niet op zijn gemak in sociale situaties. Pas wanneer iemand door de angst niet meer goed kan functioneren in het dagelijks leven, privé of op het werk, kan gesproken worden van een sociale fobie.
Gegeneraliseerde angststoornis
Maak je je overmatig zorgen? Pieker je veel? Maak je je voortdurend zorgen over allerlei dagelijkse dingen en voel je je daardoor rusteloos en zenuwachtig? Ben je prikkelbaar? Heb je een opgejaagd gevoel? Dan zou er sprake kunnen zijn van een gegeneraliseerde angststoornis. Veel mensen met gevoelens van onzekerheid of faalangst hebben klachten die horen bij een gegeneraliseerde angststoornis.
Wat kan ik voor je doen?
Om de angstklachten te verminderen is het belangrijk dat je leert om je in moeilijke situaties staande te houden door de lastige situaties op te zoeken in plaats van te vermijden. Je leert zo om met de spanning en angst om te gaan en de angst voor onzekere of nieuwe situaties te verminderen. Ook is het belangrijk dat je inzicht krijgt in je denkpatronen. Op angstige of onzekere momenten denk je waarschijnlijk aan dingen die je angst of onzekerheid versterken. Het is belangrijk om die gedachten te herkennen en om te leren hoe je ervoor kunt zorgen dat deze gedachten je minder beïnvloeden. Het is vaak niet gemakkelijk om de patronen te herkennen en te veranderen. Ik kan je hiermee helpen door samen met je na te gaan wat er gebeurd en je uitleg, oefeningen of opdrachten te geven.
Behandeling van angstklachten
Er zijn verschillende behandelmethoden die toe te passen zijn bij angst.
Cognitieve gedragstherapie is een van de meest effectieve behandelvormen bij angst. Deze vorm van therapie wordt in Nederland vaak gebruikt. Binnen de cognitieve gedragstherapie wordt er vanuit gegaan dat gevoelens en gedragingen niet zozeer bepaald worden door de situatie zelf, maar door hoe men de situatie interpreteert. Dus hoe iemand denkt over een bepaalde gebeurtenis. Deze negatieve denkpatronen kunnen leiden tot angst en vermijding. De vermijding kan de angst weer in stand houden.
Tijdens de cognitieve gedragstherapie wordt samen met jou gekeken welke denkpatronen verband houden met de angsten. Je leert anders naar deze gedachten te kijken en gaat op zoek naar nieuwe verklaringen voor angstige situaties. Door stapje voor stapje de confrontatie op te zoeken met hetgeen dat angst op roept, zullen de angsten verminderen.
Een andere behandelmethode is EMDR (Eye Movement Desensitization and Reprocessing). Soms liggen traumatische ervaringen ten grondslag aan een angst. Een pestverleden bijvoorbeeld kan ervoor zorgen dat je erg onzeker geworden bent. EMDR is een behandelmethode die voor traumatische ervaringen of ervaringen die bijvoorbeeld jouw zelfbeeld hebben gevormd een goede methode.
Heb je vragen over angst of wil je hulp van een psycholoog ?
Aarzel dan niet om contact met mij op te nemen of meld je aan. Met een verwijzing van de huisarts naar een (GZ) psycholoog wordt de hulp volledig vergoed vanuit het basispakket van jouw zorgverzekering (zie kosten).
Psychologenpraktijk Sinninghe
- GZ- Psycholoog in Ede (BIG)
- Vaak geheel vergoed
- Aangesloten bij NIP en Cenzo
- Contracten met alle verzekeraars
